Berrotza / Berrueza

Aste honetan  Donostiako alkateak adierazi du: “Euskadik ezin du kultur ekipamenduen etengabeko hazkundearekin jarraitu”. Ez dakit bada, beste eremu batzuetan ez du ematen horrela izango denik. Hor dago garraiobideetako kontua. Nik beste era batean planteatuko nuke afera hau: ekipamendu kulturalak herri osoaren beharrei begira sortu beharko genituzke. Herri osorako  planteamendu orokorrik gabe beti herritarrak izango baikara kaltetuak, politikoen kapritxoen mesedetarako, hain zuzen ere.

Donostiako alkatearen hitzak ere kontestu honetan sartuko nituzke, bada, adierazpen horiek egin zituen une berean,  bere hirirako hiru proiektu kultural aurrera ateratzea eskatu zion Patxi Lopezi: 2016ko Europako Kultur Hiriburu izateko hautagaitza, San Telmo Museoa eta Bakearen Etxearena.

Politikoek eremu guztiak bere onurako erabiltzen dituztela esateak ez dut uste inor aztoratuko dudanik. Oro har, politikak eremu guztietan eragina baitauka, eta eremu guztien gainetik baitago. Areago, politikariek gai guztiak bere komenientziaren arabera erabiltzen dituztela agerian baitago.

Ez dago salbuespenik. Eremu guztietan adibide ugari daude, bai osasun eremuan, bai garraiobidean, bai ekonomian, bai enpleguan, bai hezkuntzan…

Dena den, eremu guztiak politikarien eskuetan izan arren,  eta bere gustuen arabera antolatu arren, eremu guztiak ez direla berdinak ere begi-bistakoa da. Izan ere, oro har,  eremu batzuk herriaren beharrei begira antolatuta eta araututa dauden bitartean, ogasuna, zergak edo polizia lekuko;   beste batzuk, berriz,  alderdien nahikeriaren mende daude, eta  ikur moduan erabili ohi dira.  Hauen artean, bereziki  kultura ekipamenduak izan dira.

Badaramagu urteak eta urteak herriak behar dituen ekipamendu kulturalak aldarrikatzen, seguru gehienok gogoratuko duzuela Joana Albret Bibliotekonomia Mintegiak azken urte hauetan aldarrikatu duen Liburutegi Nazionalaren egoitza edo kulturako kontuetarako Euskal Herria oinarritzat hartzea.

Liburutegi eremuari dagokionez, Euskadik irakurketa publikoaren mapa egokia behar du; baita Euskal Herriak liburutegi mapa egokia ere. Euskadiko eta  Euskal Herriko liburutegi mapa egiteke baitago.  

Orain arte, proiektu gehienak probintzialismo kutsu eduki dute; izan ere, tokian tokiko politikoen indarren arabera sortu dituzte ekipamendu kulturalak, azterketa teknikoak, adituen iritziak, eta herri beharrak eta ezaugarriak kontuan hartu gabe.  Euskal kultur ekipamenduei dagokienez, garaia da planteamentu orokorra eta irizpide tekniko batzuen arabera jartzeko eta antolatzeko. 

Gerardo Luzuriaga