09/02/2006
Joar - Kodes
VISITAD la página www.nazar1.blogspot.com merece la pena.
Seguramente algún asiduo al blog de la Berrueza, se habrá asustado al ver dos mensajes seguidos en nuestra lingua navarrorum. Espero que no se vuelva a repetir.Por ello voy a filosofar un poquitín.
El nombre de Joar que es de niño o de niña?
A mi, sea por lo que sea, oigo Joar y me imagino una mujer. Pero seguro que hay Joar hombres y Joar mujeres. Aunque parezca mentira no conozco a nadie que se llame Joar, aunque lo he visto escrito en varios lugares y de distinta forma: Joar, Ioar.
En el foro del Diario de Noticias, de la merindad de Estella (Lizarra) Joar escribe y escribe, a menudo leo sus mensajes, me encantan sus mensajes, y no es por nada pero espero que sea chica. En un artículo de Berria Joxemari Urrestarazu (de Ataún) decía que su hijo se llamaba Joar y reclamaba este nombre para los chicos. ¡Ahi queda esto! Yo, aunque para mi al oir el nombre Joar se me representa una chica joven y guapa, no tengo ni idea, -y mira que es raro- pero me da igual que se use para las chicas, como para los chicos. !Qué le vamos a hacer! En esto no tengo opinión.
En algún sitio he oído que Joar y Kodes es el mismo nombre. En eso si que estoy seguro, y no tiene nada que ver uno con otro. Aunque el Santuario de Codés, y la cima de Joar están cercanas son dos nombres completamente diferentes, que no tienen nada que ver uno con el otro. Y con el nombre de Codés si que conozco infinidad de chicas, casi todas mujeres ya, entre una de ellas mi hermana. No sé que opinarán las que se llaman Codés, pero a mí me parece un nombre precioso... y muy nuestro, a pesar de ser más ateo que los bueyes que teníamos en casa...
Gora Joar eta gora Kodes.
Joarkide
19:40 | Permalink | Comentarios (0)
07/02/2006
Hitz berezi batzuk
Euskaldunek nola erabiltzen ditugun hitz garrantzitsu batzuk aspalditik harrituta naute. Euskal, eusko, Euskadi, legebiltzarra, jaurlaritza, lehendakaria, besteak beste.
Aurrera joan aurretik, hizkuntzen berpizkundearen hastapenak ez direla batere errazak azpimarratu nahi dut. Euskararen kasua ez da salbuespenik izan. Ugari izan dira euskara hizkuntzaren etsaiek jarritako oztopoak. Izan ere, euskararen gaur egungo egoera etsai hauen azpijokoen eta mesprezuen ondorioa da. Baina historian zehar, eta batez ere azkenaldi honetan, euskararen aldeko erakundeek hartutako ekimen okerren erabakiak ez dira gaueko ahuntzaren eztulen modukoak.
Kanpoko arazo hauek mingarriak izanda ere, barrukoei erreparatu beharko diegu. Alde batetik oker horiek bideratzeko gure esku daudelako, eta bigarrenik nazio kontzentzia pizteko hitz horien erabilera komunean ezinbestekoa izango delako.
Dena den, inork ez dezala aurki lerro hauetan kritikarik txikiena ere orain arte euskararekin harremanak eduki dutenentzat. Kontrakoa. Aurretik doa nire errekonozimendua. Beraz, lagungarrian izango delakoan egingo dut hausnarketa hau.
Ezagunak dira Euskal Herrian gaur egungo jasotzen ditugun muga administratiboak, muga geografikoak, eta muga juridikoak. Harik eta muga hauek hiru administrazioak bereizten dituzte arte. Halaber, aurrekoa bezain ezaguna da, hiru lurralde administratibo desberdin hauetan euskara dela ezaugarritariko komun bat.
Baina, ezagutzen ez ditugun arrazoi batzuengatik, aipatutako muga administratiboak, juridikoak eta geografikoak hizkuntzan eragin handia eduki du. Leku gehienetan ohi den bezala, gure herrian ere normalena izan beharko litzateke asmatutako termino berriak lurralde osorako termino berak izatea, eta ez bereiztea lurralde batekoak eta bestekoak. Konzeptu bera adierazteko Nafarroan era batean esaten da, Euskadin beste era batean, eta baliteke Iparraldean beste era batean izatea. Esate baterako jaurlaritza / gobierno, legebiltzarra / parlamento, lehendakari / presidente... Bitxia da gero! Euskal Herria biztanlez eta lurraldez hain herri txikia izanda, euskarak ere Euskal Herria osatzen dituzten lurraldeak lotu beharrean bereizten du.
Antzerako hitzak bikoizteak zalantzarik gabe hizkuntzak aberasten ditu, esango luke baikor batek. Eta horrela da, sinonimoak ez dute egiten trabarik, baina hitz multzo bat lurralde konkretu baterako izatea, eta bestea besterako, susmoa daukat ea bi lurraldeak bereizta baino egiten ez dutenik. Normalena izango litztateke aipatutako terminoak, euskarazkoak direnez Nafarroan zein Iparraldean zein Euskadin berdin erabil ahal izatea.
Bestela horrela jarraituz gero, hiru hizkuntza administratibo desberdin edukiko dugu lurralde txiki honetan.
Gerardo Luzuriaga
20:16 | Permalink | Comentarios (0)