Berrotza / Berrueza

Los navarros nos encontramos en un momento parecido a la transición. Lo que suceda en estos años va a determinar el devenir de otro período.

Las opciones son todas lícitas: Navarra vasca e independiente, Navarra vasca y dentro de Euskal Herria, Navarra vasca y española, y otras muchas posibilidades que podrán existir. Es más, la forma de pensar, de actuar ha cambiado de siglo en siglo, de época en época. Navarra como cualquier otro pueblo es un pueblo vivo, que se mueve y evoluciona de acuerdo a los nuevos aconteceres.

De todas maneras, haré un poco de historia reciente para entender un poco mejor la evolución de Navarra estos últimos años. La derecha, con el beneplácito del PSN (Arbeloa, Urralburu...) decidió a finales de los años 70 a espaldas del pueblo navarro que Navarra quedase como Comunidad Autónoma uniprovincial, sin consultar al pueblo navarro ante el peligro más que seguro de que los navarros hubiesen decidido formar una Comunidad Autónoma con el resto del pueblo vasco peninsular. No en vano las señas de identidad navarra a través de los siglos y de la historia han sido comunes a las de Araba, Gipuzkoa y Bizkaia.

Los políticos de la derecha navara, con el asentimiento del Partido Socialista (que obtuvo el gobierno navarro) y del Partido Nacionalista Vasco (que obtuvo el gobierno del resto del territorio vasco) en contra de la opinión de los partidos de la izquierda yu de la mayoría de la sociedad navarra y de las provincias de Araba, Gipuzkoa y Bizkaia decidieron separar políticamente y administrativamente el territorio vasco peninsular. Y ya se sabe el que siembra tempestades con el tiempo que es lo que cosecha.

Ebaristo Lakalle Etxeberria

Aspalditik Nafarroako apurketa nabil salatzen. Ez, ez da lehenengo aldiz honen gainean idazten dudala. Nafarroa biztanlez ez da kopuru handia, ezta lurraz ere; eta hala ere,  hizkuntza aldetik Nafarroa  hiru atalean bereiztuta utzi dute. Nori demontre bururatu zaion Nafarroako mugak horrela antolatzea? Herri txiki bat, alegia, hiru zatitan apurtzea.

Nafarroako eskuineko agintariek Nafarroa hiru zatitan bereiztu dute. Euskaldun eremua, eremu mistoa eta euskaldun ez den eremua. Astakaria hau baino handiagoa inon ez dugu ikusi. Dekretoz historian zehar Europako herri zaharrenetariko eta historikoenetarikoa izan dena balizko marra baten bidez banandu dute. Egun batean Afrikako herriak banandu zuten bezala, erregela eta kartabon batekin bereiztu dute naparrak.

Dena den, bereiztapen honen kontrako neurriak erein dira, uztaren garaiaren zain gaude. Iruineko inguruko biztanleek zentzugabeko egoera honi buelta ematea lortu omen diote. 10tik 7k lurralde mistotik eremu euskaldunera pasatzearen alde agertu baitira. Baita beste eskualde batzuetan ere antzerako mugimenduak hasi dira.  Ea Lizarraldean noiz antzerakoa lortzen dugun.

Proposamen hauek, aldaketak hauek herritarrei abentaiak baino ez lituzketela ekarriko azpimarratzea da. 

Ikus ditzagun zer nolako abentaiak ekar ditzakegun lan munduan:  Gure seme-alabak Nafarroako administrazioen lanpostuetara –baita enpresa batzuetara-  aurkezten direnean euskara  ezagutzea komenigarria da, lanpostu batzuetara aurkezteko euskara ezagutzea ezinbestekoa baita. Eta zer esanik ez Gipuzkoa, Araba eta Bizkaiko herrietara joaten direnean lan bila.

Beraz, zergatik gure seme-alabei ez irakastea  euskara eskolatzearekin batera?, esfortsurik gabe,  eskolara joan ahala gure arbasoek hitz egin zuten  hizkuntza errekuperatzeaz gain, bizitzan onuragarria izango den tresna ere bereganatuko dute. Traumatismorik gabe.

Administrazioak naparrak hizkuntzetako eremuenen arabera bereizten gaitu. Napar denok ez dauzkagu eskubide eta baldintza berak. Beraz, napar batzuk kaltetuak gara. Iruineko inguruko biztanleak konturatu dira, eta injustizia honen kontra borrokatu dute, ea Berrotzakoak ere hasten garen kontzientziatzen.

Kattagorria