Berrotza / Berrueza

Bost urte

Aurreko astean Soriatik etorri zen familia bat artzain. Artzainaren seme handia, zeinek oinutzik, eta prakak adabakiaz josita baitzebilen, harri bat hartu zuen eta katu begibakar beltzari bota zion, katua ihes egin zuen.

Adina joateko eskolara ez geneukan hiru ume jolasten geunden makilekin, ea zeinek itsasten hobeto lokatzean, bat-batean gurdiaren zarata entzun genuen, han utzi genituen makilak eta gurdiarengana joan ginen. Felipe gurdigainean igo zen, zutik jarri zen eta kanportatik mahatsakatera zituen. Ceferino konturatu gabe jaitsi zen gurdiatik.

Mahatsak oso gozo zeuden, Ceferinoren emaztea hurbildu zitzaigun, dena ikusi zuen bere etxeko leihotik, errieta bota zigun, edozein egunetan ezbeharren bat gertatuko zaizue, errepikatu zigun. Kasu handirik egin gabe hurbildu zitzaigun eskolara ea atsedenean zeuden. Bost minutu itxoin eta han agertu ziren eskaileratik behera, lehenengo Felix, gero besteak eta azkenean neskak.

Berriro sartu ziren eta gu joan ginen Pedroren etxera ea katuak katukumeak zeuzkan. Pedroren etxea handia zen. Fatxada nagusiak bi ate zeuzkan, bata etxerako, bestea ikuilurako. Etxebizitzaren aldamenean hiru laztotegi eta beste ikuilu bat zeuden. Egia esateko ez genekien nondik hasi, gainera, katuak erditzean ezkututako lekuak aukeratzen zuten katukumeak gordeta edukitzeko.

Garia jotzeko makina gordetzen den lekuan hasi ginen aztertzen, bi ordu bilatu ondoren, bazter guztiak begiratuta, amore eman genuen. Kalera irtetzean konturatu ginen gure arropa zikin-zikin zegoela. Gure anai-arrebak baino lehenengo ailegatu baginen etxera, inork ez zigun kendu gure amen errieta, zikin-zikin ailegatu baikinen. Bakoitzak bazkaldu baino lehen egin behar genituen eginkizunak egin genituen. Azkara eraman genituen behiak, ikuiluak garbitu, behhien oherako lastoa ekarri, iturritik ur freskoa jaitsi, eta mahaia jarri. Gure aita ailegatu zenetik, denok geunden mahain, baita aiton-amonak ere, bada amak ekarri zituen keizpetik.

Arratsaldean Felipe, Pedro eta hirurok jarraitu genuen katakumeak bilatzen. Pedrok katua zelatatu zuen, baina ez zuen ezer berezirik somatu. Arratsaldean ganbaran ibili ginen, denetik zegoen, arropa zaharrak, ohe zaharrak, joareak, txorizoak, eta odolosteak latetan zintzilikaturik, eta nola ez aleak, labea. Konturatzean Pedroren anaiak bazeuden berriro etxean.